25 december 2017

Eindejaarsfeesten in Spanje.

(Artikel geschreven voor De Costakrant editie 86)

Het uitzicht van de steden en dorpen in Spanje zie je vanaf begin december veranderen. Kerst versieringen worden opgehangen in de straten en de winkels en horecazaken versieren hun zaak met mooie versieringen. De supermarkten breiden hun gamma uit met honderden hammen in allerlei soorten en smaken. In de drankafdeling komen de betere cava’s en wijnen te staan.
Elke zichzelf een beetje respecterende stad of dorp plaats een “Belén”, een kerststal waar dikwijls het hele jaar aan gewerkt is door de plaatselijke Asociación de Belenistas. Op sommige plaatsen spelen acteurs en actrices het kerstspel na of bevolken figuranten en levende lammetjes, een os en een ezel de kerststal.
De Spanjaarden beginnen aan hun eindejaarsfeesten op 22 december. Voor de schoolgaande kinderen is dit de laatste schooldag en voor de volwassenen is het die dag de trekking van de Spaanse kerstloterij
 “El Gordo”, de dikke of den vette. De kerst loterij is de grootste loterij van Spanje en is een traditie voor bijna alle Spanjaarden.  De trekking begint om acht uur ’s morgens en is een belevenis op zich, de ganse voormiddag loopt de trekking op televisie en de winnende nummers worden gezongen door schoolkinderen. Berichten uit de plaatsen waar er winnaars wonen komen de ganse dag op het tv scherm.
Op 24 december vieren de Spanjaarden “Nochebuena” of kerstavond. Meestal viert men dit in gezinsverband. Spanjaarden zijn culinaire levensgenieters en dat zie je dan ook aan hun maaltijden; speenvarken, kalkoen, eend of lam aan het spit en aan de kuststreken garnaal, kreeft, krab en vis. Als aperitief een goede cava en de maaltijd rijkelijk overgoten met een vino tinto. Bij de koffie hoort steevast een flinke scheut Spaans brandy.
Na de maaltijd gaat men dan naar de “Misa de Gallo”, mis van de haan of middernachtmis. In de volksmond spreekt men soms ook van de "Misa de los pastores", de mis van de herders. De naam “Misa de Gallo” komt van een oude fabel die verteld dat tijdens de geboorte van Jezus in de stal een haan de eerste levende getuige was van deze gebeurtenis gevolgd door de ezel en de os, en dan de herders en hun schapen en uiteindelijk werd de komst van de Messias aangekondigd "ad Galli cantus", naar het lied van de haan.
Op 25 december “Día de Navidad” of Kerstdag bezoeken de Spanjaarden hun familie en vrienden. Terug wordt aangeschoven aan een feestmaaltijd maar niet zo uitgebreid als de avond voordien.  De kerstman of “Papá Noel” deelt kleine geschenkjes uit aan de kinderen. Voor de grote geschenken moeten de kinderen nog wachten tot 6 januari. Dan komen de Reyes Magos, de Drie Koningen, die brengen de grote pakjes mee.
28 december, alhoewel de oorsprong van deze dag een moordpartij is, is dit in Spanje een dag van grollen en grappen, “Día de los Santos Inocentes” of Dag van de Onschuldige Heiligen (kinderen) is de herdenking van de moord op alle kinderen jonger dan twee jaar geboren in Bethlehem, bevolen door Koning Herodes om zich te ontdoen van de pasgeboren Jezus van Nazareth. Deze dag is voor de Spanjaarden zoals onze 1e april. Er verschijnen rare en absurde berichten in de kranten en de Spanjaarden halen grappen uit met hun vrienden en familie.
“Nochevieja” of oudejaarsavond. Even voor middernacht komen alle inwoners samen op het stads- of dorpsplein om het oude jaar uit te wuiven. Om middernacht, bij het luiden van de dorpsklok, eten ze bij elke slag van de klok een druifje en maken bij alle 12 druifjes een wens voor het nieuwe jaar.  (moet je wel snel kunnen eten...) Met een glaasje cava vieren ze het nieuw jaar. De feesten op deze avond duren tot in de vroege uren.
6 januari “Los Reyes Magos” of onze Drie Koningen is het feest voor de kinderen. Reeds dagen op voorhand halen de Koninklijke bodes de wensbrieven van de kinderen op. Een beetje zoals in België met Sinterklaas zetten de kinderen de avond voordien hun schoentje klaar samen met wat drinken en voedsel voor de kamelen van de koningen. Zo hopen ze  de dag nadien het gewenste speelgoed te vinden. De stoute kinderen krijgen van de koningen een zwart snoepje dat steenkool voorstelt.
Na de lunch eet men de “Roscón de los Reyes”. Dit is een grote ronde cake met versieringen van gedroogd fruit en andere lekkernijen. Deze cake stelt de kroon met robijnen en smaragden van de drie koningen voor. Binnenin de cake zitten er twee verrassingen verstopt. De gelukkige die het verstopte cadeautje in de cake krijgt is de koning of de koningin voor de rest van de dag en mag de bijgeleverde kroon dragen. De tweede verrassing is een boon en diegene die de boon heeft moet de cake het volgende jaar betalen.
Prettige feestdagen.